Made in Italy Lüks Etiketini Oluşturan Göçmen İşçiler Nasıl Acı Çektiler?

Geçtiğimiz hafta Cenevre'de, ünlü lüks aksesuar markası Montblanc'ın amiral mağazasının önünde toplanan göçmen işçiler "Made in Italy: Shame in Italy" yazılı pankartlar taşıyarak protesto düzenledi. İtalya'nın ünlü deri ürünleri üretim bölgesi Toskana'dan gelerek, Montblanc'ın ana şirketi olan ve 76 milyar dolarlık değere sahip Richemont'un (CFR.S) hissedarlar toplantısının yapıldığı yerin yaklaşık üç kilometre uzağında toplanan işçiler ve sendika yetkilileri, Montblanc'ı, maliyetlerin artması nedeniyle Toskana'da bulunan Çinli tedarikçisi Z Production ile olan sözleşmesini sonlandırmakla suçladı.

Z Production, yıllarca düzensiz sözleşmeler ve uzun çalışma saatlerinden sonra, 2022'nin Ekim ayında çalışma koşullarını iyileştirmişti. Ancak Montblanc, Z Production ile olan sözleşmesini 2023’ün başlarında feshetti. 23 yaşındaki Pakistanlı Zain Ali, “Montblanc sözleşmeyi bitirdi çünkü biz, yasal işçiler olarak günde sekiz saat, haftada beş gün çalışmak istedik,” dedi.

Bu durum, sadece Montblanc ile sınırlı değil. Bu yıl, İtalya’nın moda başkenti Milano yakınlarındaki 16 atölyede, Dior, Giorgio Armani ve Alviero Martini gibi lüks markalar için üretim yapan atölyelerde “terzi atölyesi benzeri” koşulların var olduğu ortaya çıktı. Savcılık soruşturmalarına göre, Toskana bölgesindeki atölyelerde de benzer koşulların yaygın olduğu belirlendi. Göçmen işçiler, çoğunlukla Çin, Pakistan ve Bangladeş'ten gelen çalışanlardan oluşuyor ve uzun saatler düşük ücretlerle çalıştırılıyor.

Milano’daki soruşturmalarda ortaya çıkan belgeler, lüks markaların üretim süreçlerini alt yüklenicilere devrettiğini, ancak bu alt yüklenicilerin yalnızca örnek ürünler üretebildiklerini, asıl işin düşük maliyetli başka atölyelerde yapıldığını gösteriyor. Savcılar, bu yasa dışı uygulamaların kârı artırma amacına yönelik sistematik bir iş modeli haline geldiğini belirtiyor.

Bu koşullara rağmen, lüks markalar tedarik zincirlerini denetlemekte zorlanıyor. İtalya, dünya çapında yüksek kaliteli ürünlerin %50 ila %55'ini üretiyor ve her markanın 7.000'e kadar tedarikçisi bulunuyor. Bu kadar geniş bir ağın denetlenmesi imkânsız hale geliyor, bu da işçi haklarının ihlal edildiği durumların kaçınılmaz olduğunu gösteriyor.