ABD, İkinci El Kıyafet İthalatını Yasakladığı İçin Ruanda’yı Cezalandırıyor

Bilindiği gibi bir çok Afrika ülkesinde halk yaygın şekilde Avrupa ve ABD’den getirilen ikinci el hazırgiyim ürünlerini alıyor ve kullanıyor. ABD ve Avrupa’dan genelde bağış kuruluşları aracılığıyla gelen giyim ürünleri aracılar vasıtasıyla bu ülkelerde halka ucuz olarak sunuluyor ve bu ürünler büyük rağbet görüyor. Örneğin Doğu Afrika ülkelerinde yaşayan halkların % 67’sinin yaşamlarında en az bir kere ikinci el kıyafet satın alarak giydiklerini göstermektedir. Madalyonun öbür yüzünde ise bu uygulama ve alışkanlığın bir çok Afrika ülkesinde yerli tekstil ve hazırgiyim endüstrisine zarar verdiği belirtilmektedir. Bu ülkelerden Kenya’da 20-30 yıl önce 500 bine yakın insan hazırgiyim sektöründe çalışırken, bugün bu rakam ancak onbinlerle ifade edilmektedir. Diğer bir örnek olan Gana’da 1977’de 25 bin kişi sektörde çalışırken, bugün bu rakam 5 binin altına gerilemiştir.

Konuyla ilgili en güncel gelişme ise yerli tekstil ve hazırgiyim sanayisine zarar verdiği gerekçesiyle ikinci el kıyafet ithalatına gümrük vergisi uygulaması başlatan Ruanda’ya ABD’nin tepki vermesi olmuştur. ABD tepki olarak African Growth and Opportunity Act çerçevesinde normalde ABD’ye gümrük vergisiz ihracat yapabilen Ruanda’nın bu ayrıcalığını hazırgiyim ürünlerinde askıya almıştır. 

Ruanda’ya yapılan uygulamanın haksız olduğunu savunan uzmanlar, ABD’nin ticaret ayrıcalığı tanıdığı bir çok ülkeden ABD mallarına aynı denk ayrıcalığı görmemesine rağmen bu uygulamaları devam ettirmesine karşın Ruanda vakasında aşırı tepki verdiğini düşünmektedir. Hindistan ve Brezilya gibi bir çok ülkenin GTS sisteminde ABD’ye ciddi ihracatlar yapmalarına karşın bir çok üründe ABD mallarına ciddi engeller koymalarına karşın Ruanda gibi fakir bir ülkenin cezalandırılmasının haksız ve gereksiz olduğu değerlendirilmektedir.

Ruanda’nın ikinci el kıyafetlerine gümrük vergisi uygulaması başlatmasının ABD firmalarına zarar verdiği iddiasının da yersiz olduğunu belirten uzmanlar Ruanda’nın yıllık ikinci el kıyafet ithalatının 17 milyon dolar olduğunu ve hacmin ABD hazırgiyim sektörünün zarar görmesi için son derece küçük bir rakam olduğunu belirtmektedir.

ABD’nin bu tip uygulamalar ile ancak Afrika ülkelerini daha fazla Çin’in kucağına ittiğini belirten uzmanlar, ikili ticarette ve yatırımlarda ABD firmalarının Çinli ve Avrupalı firmaların gerisinde kalacağını öngörmektedir.