Menşe ve Dolaşım Belgelerinin Doldurulması Hk.

Sayın Üyemiz,

Türkiye İhracatçılar Meclisinden alınan yazıda, Ticaret Bakanlığından alınan yazıya atfen, daha önce yapılan bildirimlerde menşe ispat ve dolaşım belgelerinin "ihracatçı"ya ilişkin hanesinin, eşyaya ilişkin gümrük beyannamesi ve eki belgelerle uyumlu olarak doldurulması; ayrıca menşe ispat ve dolaşım belgelerinin “eşya tanımı”na ilişkin hanesine ilgili mevzuatta öngörülmeyen bilgilerin girilmemesi gerektiğinin ifade edildiği aktarılmaktadır


Bu defa ise menşe ispat ve dolaşım belgelerinin eşya tanımına ilişkin hanelerine, akreditif açılış tarihi, amir banka ismi gibi akreditif metnine ilişkin bilgilerinin yazılamaması sebebi ile çeşitli ülkelerde bankalar nezdinde ihracat bedelinin tahsili bakımından sorunlar yaşandığı; karşı ülkelerce ABD’ye ihracatta gıda ürünlerinde zorunlu FDA numarası veya Mısır'a ihracatta ACID numarası gibi ilgili ithalatçı ülkenin iç mevzuatı gereği istenen bilgilerin yazılmasının talep edilmesi sebebi ile ihracatçılarımızın mağduriyet yaşadığına dair Bakanlıklarına bildirimler iletildiği belirtilmektedir.

Bu kapsamda; Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından Uluslararası Anlaşmalar ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğüne konuya ilişkin görüşlerinin sorulmuş olduğu, adı geçen Genel Müdürlükten alınan yazıda;

• Tercihli ticarette kullanılan menşe ispat ve dolaşım belgelerinin düzenlenmesi, biçimsel özellikleri ve muhteviyatında hangi bilgilere yer verileceği gibi hususların uluslararası anlaşmalar ile tespit edildiğinden, aksi muhatap ülke nezdinde kabul görmedikçe, tercihli ticarette kullanılan belgelere mevzuatta öngörülmeyen ibarelerin yazılmaması gerektiği,
• Tercihli ticarette kullanılan menşe ispat ve dolaşım belgelerine uluslararası mevzuatta öngörülmemekle beraber, ithalatçı taraf ülkenin iç mevzuatından kaynaklanan nedenlerle herhangi bir ibarenin ilave edilmek istenmesi durumunda, bu talebin tercihli ticaret ortaklarının görüşü alınmak suretiyle değerlendirilebileceği,
• Bu minvalde, Mısır’a deniz ve havayolu ile yapılan ihracat kapsamı menşe belgelerine ACID numarası yazılmasına ilişkin taleplere istinaden Mısır Gümrük İdaresi ile yapılan görüşmeler neticesinde, tüm menşe ispat ve dolaşım belgelerinde ACID numarasının yazılmasının talep edildiği, ancak bu numaranın ihracatçı ülke tarafından istenilen bir alana etiketle yapıştırılmasının veya mürekkepli kalemle yazılmasının da uygun karşılanıldığının öğrenildiği ve konuya ilişkin olarak Mısır Gümrük İdaresi ile görüşmelerin devam ettiği hususlarına yer verildiği dile getirilmektedir.

Bu çerçevede, ülkemizde gerek manuel usulde gerekse MEDOS üzerinden elektronik ortamda düzenlenen EUR.1 ve EUR-MED Dolaşım Belgelerine ACID numarası yazılması talebi uygun görülmemekte olup ihracatımızın olumsuz etkilenmemesi için, ihracatçı tarafından talep edilmesi halinde, ilgili numaranın EUR.1 ve EUR-MED Dolaşım Belgelerinin vize işlemi sonrasında ihracatçı, yasal temsilcisi veya ithalatçı tarafından elle mürekkepli kalemle yahut yapışkanlı bir etiket üzerine yazılarak yapıştırılmak suretiyle mezkur belgelere dercedilmesinin mümkün olduğu belirtilmektedir.

Diğer taraftan, menşe şahadetnamelerine ilişkin usul ve esaslar her ülkenin kendi iç mevzuatı ile belirlenmekte olup ülkemizde de eşyanın tercihli olmayan menşeine ilişkin hususlara Gümrük Kanunu'nun 17 ila 21 inci maddeleri ile Gümrük Yönetmeliği'nin 33 ila 42 nci maddelerinde yer verildiği ifade edilmektedir. Menşe şahadetnamesinde bulunacak bilgilere ilişkin Gümrük Yönetmeliği'nin 40 ncı maddesinde, bahse konu belgelerde bulunması zorunlu olan bilgiler listelenmekle birlikte menşe şahadetnamesinin ürünün teşhis edilmesini sağlamak üzere gerekli tüm ayrıntıları taşıyacağı dile getirilmektedir.


Bu kapsamda, ihracatçılar veya yasal temsilcileri tarafından talep edilmesi halinde eşyaya veya söz konusu eşyanın ihracına ilişkin ilave bilgilerin menşe şahadetnamelerinin 5 no.lu “Gözlemler” (Remarks) kutusuna yazılmasının da mümkün olduğu belirtilmektedir.