Trump’ın Yeni ve Kapsamlı Karşılıklı Tarife Rejiminde Neler Var?

ABD Başkanı Donald Trump 02 Nisan 2025 tarihi itibariyle yaptığı açıklama ile tüm ülkelerden gelen mallara %10’luk yeni bir temel ABD gümrük vergisi (Baseline Tariff) konulduğunu, ABD ithalatına yüksek engeller koyduğu ifade edilen diğer ülkelere ise (51 ülke ve ülke grubu) daha yüksek bir karşılıklı vergi (Reciprocal Tariff) konulduğunu açıklayarak 75 yılı aşkın süredir devam eden küresel ticaret sistemini yerle bir etti.

Karşılıklı oranların para manipülasyonu, yumuşak çevre kirliliği ve işçi yasaları ve ABD ürünlerini yabancı pazarlardan uzak tutan düzenlemelere yönelik tasarlandığı belirtilirken, getirilen önlem kapsamında Avrupa Birliği’ne %20, Vietnam’a %46, Japonya’ya %24, Güney Kore’ye %25, Hindistan’a %26, Tayvan’a %32 ve Tayland’a %36 karşılıklı vergi getirilmiş oldu.

ABD ile arasında 295 Milyar dolar ticaret fazlasına sahip olan Çin’e yönelik açıklanan oran %34 olarak açıklanırken, Mart ayı başında IEEPA kapsamında açıklanan %20’lik oran ile birlikte %54’e çıkmış oldu. Trump 2024 seçim kampanyası sırasında Çin mallarına yönelik %60 ek vergi sözü vermişti.

Rusya ise ABD’ye karşı 2,5 Milyar dolar değerinde ticaret fazlası vermesine rağmen listelerde yer almadı.

Kanada ve Meksika’dan gelen mallara ise şu aşamada karşılıklı tarifeler uygulanmıyor. Geçtiğimiz ay IEEPA kapsamında Kanada, Meksika ve Venezuela’ya yönelik %25 oranında ek vergi açıklanmıştı. Ancak USMCA – ABD-Kanada-Meksika serbest ticaret anlaşması menşe kurallarına uygun mallar için gümrük muafiyetinin süresiz olarak devam etmesine karar verildi. 1962 Ticaret Yasası'nın 232. Bölümü uyarınca ayrı, %25 tarifelere tabi olan ithalatlar, otomobiller ve otomobil parçaları, çelik ve alüminyum dahil olmak üzere hariç tutulacak.

%10’luk temel tarife 05 Nisan 2025 itibariyle yürürlüğe girecek, daha yüksek açıklanan karşılıklı tarifeler ise 09 Nisan 2025 itibariyle yürürlükte olacak.

Trump ayrıca ABD'nin "büyük ve kalıcı" küresel mal ticaret açığı nedeniyle IEEPA kapsamında ulusal acil durum ilan etti. Bu açığın yüzde 40'tan fazla artarak 2024'te 1,2 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. Trump'ın mevcut başkanlığından önce, IEEPA tarifeler koymak için değil, yalnızca ekonomik yaptırımlar uygulamak için kullanılıyordu.

Bunun dışında Trump tarafından ayrıca, Çin ve Hong Kong’dan De Minimis kapsamında gelen 800 doların altındaki paketler için muafiyetin sonlandırıldığı duyuruldu.