ABD Başkanı Trump ve Çin Devlet Başkanı Xi, ABD-Çin Ekonomik Anlaşması Üzerine Görüştü

Beyaz Saray'ın web sitesinde yayınlanan yeni Fact Sheet'te Trump'ın Uzak Doğu seyahati sonrası gerçekleştirdiği anlaşmalara dair bilgiler yer alıyor. Güney Kore’de gerçekleşen görüşmelerde, ABD Başkanı Donald J. Trump ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, iki ülke arasındaki ticari gerilimleri azaltan ve ABD’nin ekonomik çıkarlarını koruyan bir ticaret anlaşması imzaladı. Anlaşmanın resmi hali henüz yayınlanmadı ama şu an için karşılıklı tarife oranının %10 olarak korunacağı görülebiliyor.

Çin’in Taahhütleri:

• Çin, 9 Ekim 2025’te duyurduğu nadir toprak elementleri ve ilgili ürünlere yönelik yeni ihracat kontrollerinin küresel ölçekte uygulanmasını askıya alacaktır.
• Çin, ABD’li son kullanıcılar ve onların dünya çapındaki tedarikçilerinin yararına olmak üzere, nadir toprak elementleri, galyum, germanyum, antimon ve grafit ihracatları için genel lisanslar çıkaracaktır. Bu genel lisanslar, Çin’in Nisan 2025’te ve Ekim 2022’de getirdiği kontrollerin fiilen kaldırılması anlamına gelmektedir.
• Çin, fentanil akışını durdurmak için önemli önlemler alacaktır. Özellikle, belirli kimyasalların Kuzey Amerika’ya sevkiyatını durduracak ve bazı diğer kimyasalların tüm dünyaya ihracatını sıkı şekilde denetleyecektir.
• Çin, 4 Mart 2025’ten bu yana açıkladığı tüm misilleme tarifelerini askıya alacaktır. Bu, ABD’nin çok geniş tarım ürünleri yelpazesinde (tavuk, buğday, mısır, pamuk, sorgum, soya fasulyesi, domuz eti, sığır eti, su ürünleri, meyve, sebze ve süt ürünleri gibi) uygulanan tarifelerin kaldırılmasını da kapsar.
• Çin, 4 Mart 2025’ten bu yana ABD’ye karşı aldığı tüm misilleme niteliğindeki tarife dışı önlemleri (örneğin ABD’li bazı şirketlerin “güvenilmez kuruluş” veya “son kullanıcı” listelerine alınması gibi) askıya alacak veya kaldıracaktır.
• Çin, 2025’in son iki ayında en az 12 milyon metrik ton (MMT) ABD soya fasulyesi satın alacak, ayrıca 2026, 2027 ve 2028 yıllarının her birinde en az 25 MMT ABD soya fasulyesi alımı yapacaktır.
• Buna ek olarak, ABD sorgumu ve kereste (hardwood logs) ithalatına yeniden başlayacaktır.
• Çin, Nexperia’nın Çin’deki tesislerinden yapılan ticaretin yeniden başlamasını sağlamak için uygun önlemleri alacak ve böylece kritik eski nesil çiplerin üretiminin küresel ölçekte devam etmesini temin edecektir.
• Çin, ABD’nin “Çin’in Denizcilik, Lojistik ve Gemi İnşa Sektörlerinde Hakimiyet Hedefleme” konulu 301. madde soruşturmasına yanıt olarak aldığı misilleme önlemlerini ve çeşitli deniz taşımacılığı kuruluşlarına uyguladığı yaptırımları kaldıracaktır.
• Çin, ABD’den yapılan ithalatlar için uyguladığı “piyasa temelli tarife muafiyet sürecinin” geçerlilik süresini 31 Aralık 2026’ya kadar uzatacaktır.
• Çin, ABD’li yarı iletken tedarik zinciri şirketlerine karşı başlattığı tüm rekabet (antitröst), tekelcilik karşıtı ve damping soruşturmalarını sonlandıracaktır.

ABD’nin Taahhütleri

• Fentanil (tıbbi alanda kullanılan bir uyuşturucu madde) akışını azaltmak amacıyla Çin’den ithalata uygulanan tarifelerde, kümülatif oranın %10’luk kısmını kaldıracaktır. Bu değişiklik 10 Kasım 2025’te yürürlüğe girecektir.
• Ayrıca ABD, Çin ithalatına yönelik artırılmış karşılıklı tarifelerin askıya alınmasını 10 Kasım 2026’ya kadar sürdürecektir. (Mevcut %10 oranındaki karşılıklı tarife, bu askıya alma süresi boyunca yürürlükte kalacaktır.)
• Bazı Section 301 tarif muafiyetlerinin süresi 29 Kasım 2025’te dolacaktı; ABD bu muafiyetlerin süresini 10 Kasım 2026’ya kadar uzatacaktır.
• “Belirli Listelenmiş Kuruluşların Bağlı Şirketlerini Kapsayacak Şekilde Son Kullanıcı Kontrollerinin Genişletilmesi” başlıklı nihai geçici kuralın uygulanması 10 Kasım 2025’ten itibaren bir yıl süreyle askıya alınacaktır.
• Çin’in Denizcilik, Lojistik ve Gemi İnşa Sektörlerinde Hakimiyet Hedeflemesine İlişkin 301. Madde Soruşturması kapsamında alınan karşılık niteliğindeki önlemlerin uygulanması, 10 Kasım 2025’ten itibaren bir yıl boyunca askıya alınacaktır.
• Bu süre zarfında ABD, 301. Madde uyarınca Çin ile müzakerelere devam edecek ve aynı zamanda Kore Cumhuriyeti (Güney Kore) ve Japonya ile Amerikan gemi inşa sanayisini yeniden canlandırmaya yönelik tarihi iş birliğini sürdürecektir.